جراحی تغییر جنسیت به انگلیسی: Sex reassignment surgery) که به طور خلاصه اس آر اس (به انگلیسی: SRS) گفته میشود،
عمل جراحی است که پزشکان برای تغییر جنسیت فیزیکی افراد داوطلب انجام می‌دهند. افرادی که تغییر جنسیت مرد به زن می‌دهند اندام تناسلی زنانه مثل مهبل و فرج را به دست می‌آورند.
متودیوپلاستی نیز یکی از روش‌های جراحی آلت تناسلی برای ترنس‌های زن به مرد است.
گاه پزشک برای تغییر جنسیت مرد به زن با استفاده از بخشی از روده باریک شخص، آلت تناسلی زنانه برای او درست میکند. این عمل سخت پنج یا شش ساعت طول می‌کشد و پس از شش هفته بیمار دوره نقاهت دردناکی خواهد داشت. برای کامل شدن فرایند گاه لازم است ظرف چند سال بیش از ۲۰ عمل جراحی انجام شود.
مراحل عمل تغییر جنسیت در افراد (ftm) :
جراحی غیر از ژنیتوپلاستی:
-خارج کردن رحم و تخمدانها و احشای لگنی زنانه:
برداشتن احشای لگنی زنانه به دو صورت لاپاروسکوپیک (بدون برش شکمی)و روش جراحی باز قابل انجام میباشد. مزیت روش جراحی لاپاروسکوپیک نبودن رد جراحی بر روی شکم،مدت بستری کمتر ،کوتاه بودن دوره نقاهت پس از عمل و دردکمتر پس از عمل میباشد. در مقابل هزینه عمل لاپاروسکوپیک از عمل باز عموما بیشتر میباشد. هر دوی این روشها توسط جراحان ما قابل انجام میباشند.
- جراحی پلاستیک پستانها (برداشت و مردانه سازی پستانها)
در این عمل که Subcutaneous Mestectomy نام دارد عمده توده پستان برداشته شده و به هاله و نوک پستان شکل مردانه داده می شود. این عمل برای پستانهای کوچک حدود ۱ تا ۲ ساعت و برای پستانهای بزرگتر حدود ۳ تا ۴ ساعت طول می کشد.
درمان هورمون بعدی موجب رویش مو در ناحیه سینه و همچنین عضلانی شدن سینه شده و ظاهر مردانه تری برای بیمار ایجاد می کند.
- کوچک کردن باسن:
باسن زنان پر تر و گرد تر و بزرگتر از مردان می باشد. معمولاً برای کاهش اندازه باسن نیاز به یک عمل لیپوساکشن دقیق می باشد. گاهاً همراه با این عمل یا پس از این عمل پوست و زیر پوست اضافه ناحیه باسن نیز برداشته شود. کلاً گرچه این عمل بزرگتر نمی باشد ولی به دقت و تبحر بالای جراحی نیز دارد.
- لیــزر درمانی:
در این بیماران از لیزر جهت حذف موهای اضافی، درمان جوشهای صورت و پشت ، از بین بردن رگهای زیر پوستی، رفع چروگیدگیها، جوان کردن پوست صورت و سفت کردن پوست و همچنین برطرف کردن خطوط روی شکم در صورت سابقه زایمان قبلی میتوان استفاده کرد.
جراحی ژنیتوپلاستی مردانه
عمل جراحی ساختن دستگاه تناسلی خارجی مردانه
برای افراد FTM دو روش جراحی وجود دارد که شامل:
۱-متدیوپلاستی Metoidioplasty: که پس ازتجویز درمان هورمونی و بزرگ شدن کلیتوریس به مدت ۴ تا ۶ ماه ، درعمل جراحی دستگاه تناسلی مردانه ساخته میشود.
۲- فالوپلاستی با فلپ آزاد Phalloplasty: در این روش که شامل یک عمل جراحی میکروسکوپی نیز می شود یک فلپ (بافتی از قسمتی از بدن که شامل سرخرگ، سیاهرگ و عصب می باشد) برداشته شده و پس از اینکه به آن شکل آلت تناسلی مردانه داده شد به ناحیه تناسلی با اتصال مجدد سرخرگ ،سیاهرگ و عصب، پیوند انجام می شود.
در این مرکز هر دو روش فوق انجام می شود که روش اول بیشتر برای افراد ترنس سکچوال و روش دوم بیشتر برای مردانی که دچار آسیب و قطع آلت تناسلی شده اند انجام می شود.
متدیوپلاستی:
پس از اینکه فرد حداقل به مدت ۴ تا ۶ ماه درمان هورمونی دریافت میکند (تستسترون) بعداز معاینه و در صورتی که کلیتوریس به اندازه کافی رشد کرده باشد، نوبت عمل جراحی داده می شود.
در این مرکز عمل متدیوپلاستی در دو یا سه مرحله انجام می شود که در مرحله اول که اصلی ترین عمل فرد است ریشه ی آلت وی کاملا تا زیر استخوان عانه آزاد می شود تا حداکثر طول ممکن برای آلت بدست آید. پس از عمل بیمار در صورت تحریک جنسی نعوظ داشته و میتواند به اگاسم برسد.
طول ایجاد شده کاملا بستگی به طول کلیتوریس خود فرد دارد که بین ۴ تا ۱۵ سانتیمتر خواهد بود.
در عمل های بعدی که کوچکتر هستند ترمیم مجرای ادرار مردانه و قرار دادن بیضه ها و شکل دادن اسکروتوم انجام می شود.
فالو پلاستی:
در این روش از فلپ آزاد از ناحیه ساعد یا پشت استفاده می شود.این فلپ شامل یک سرخرگ ، یک سیاهرگ و دو عصب می باشد، که پس از پیوند، یک عصب آن مسئول انتقال حس جنسی و عصب دیگر مسئول انتقال لمس می باشد. یک سال پس از عمل با برقرار شده حس آلت تناسلی ساخته شده بایستی داخل آن محفظه ای سیلیکونی قرار داده شود تا بتوان پروتز یک یا سه قسمتی را در درون آن قرار داد.
مقایسه فالوپلاستی و متدیوپلاستی:
متدیوپلاستی عملی است ساده تر و کوتاهتر و با عوارض بسیار کمتر که با توجه به بنیه نسیتا ضعیفتر بدنی افراد FTM مناسبتر است. متدیوپلاستی عملی یک تادو ساعته در مقایسه با فالوپلاستی که ۸ تا ۱۲ ساعت طول می کشد.
هزینه فالوپلاستی به مراتب چندین برابر متدیوپلاستی می باشد و ریسک عوارض بالاتری دارد در این روش احتمال خراب شدن کل عمل یعنی نگرفتن پیوند وجود دارد.
پس از متدیوپلاستی بیمار قدرت نعوظ در آلت تناسلی بصورت خودبخودی خواهد داشت ولی پس از فالوپلاستی نیاز به قرار دادن پوتز آلت جهت ایجاد نعوظ خواهد شد. همچنین باید عوارض ایجاد شده از محل برداشتن فلپ را هم در نظر گرفت.
پس از انجام عمل متدیوپلاستی در صورت تمایل میتوان عمل فالوپلاستی را بر روی آن انجام داد که باعث انتقال بهتر حس جنسی میشود ولی عکس آن معمولا ممکن نیست.
و در مقابل میتوان گفت که آلت ایجاد شده در فالو پلاستی بزرگتر بوده و توانایی انجام سکس پس از عمل و کامل شدن آن بیشتر از متدیوپلاستی خواهد بود.